Ontslag als statutair bestuurder: geen automatisch einde van de arbeidsovereenkomst

Een rechtsgeldig ontslag van een statutair bestuurder betekent in de praktijk vaak ook het einde van de arbeidsovereenkomst. Deze regel volgt uit de bekende 15-april-arresten van de Hoge Raad. In een recente uitspraak van 2 augustus 2024 oordeelde de kantonrechter echter dat sprake was van één van de uitzonderingsgronden; namelijk dat partijen over de beëindiging van de arbeidsovereenkomst afwijkende afspraken hadden gemaakt.

De zaak in het kort

De zaak betreft een werknemer van een besloten vennootschap, die via zijn persoonlijke holding als bestuurder optreedt. Tijdens de aandeelhoudersvergadering werd besloten de holding als bestuurder te ontslaan. De vraagt die vervolgens rijst, is of dit ontslag ook het einde van de arbeidsovereenkomst betekent. De werknemer betoogt dat dit ontslag geen invloed heeft op zijn arbeidsovereenkomst en, indien dat wel het geval is, dat het ontslag niet rechtsgeldig is.

De werkgever betwist dit en stelt dat de 15-april-arresten analoog moeten worden toegepast. Volgens de werkgever is de positie van de werknemer als werknemer onlosmakelijk verbonden met zijn rol als statutair bestuurder, waardoor de verhoudingen onsplitsbaar zijn. De werkgever verwijst in dit kader naar de aandeelhoudersovereenkomst en de fiscale redenen voor de arbeidsovereenkomst met de bestuurders.

Oordeel van de kantonrechter

De kantonrechter oordeelt dat de 15-april-arresten niet van toepassing zijn in deze zaak. Deze arresten stellen dat ontslag als statutair bestuurder doorgaans ook ontslag als werknemer betekent, tenzij er een opzegverbod geldt of andere afspraken zijn gemaakt. De achtergrond hiervan is dat de twee verhoudingen onsplitsbaar zijn. In dit geval is echter de holding, en niet de werknemer persoonlijk, als bestuurder aangesteld, waardoor de arresten niet direct van toepassing zijn.

De kantonrechter overweegt dat de werkgever onvoldoende heeft aangetoond dat de arbeidsovereenkomst van de werknemer zo nauw verbonden is met zijn rol als bestuurder dat door de gekozen constructie heen gekeken moet worden. De kantonrechter bevestigt dat de arbeidsovereenkomst en de bestuursrol als twee afzonderlijke juridische relaties moeten worden beschouwd. Dit blijkt volgens de kantonrechter uit het feit dat de werknemer bij de voorganger van de werkgever in 2009 in dienst was getreden, en in 2020 een schriftelijke arbeidsovereenkomst heeft gesloten met de werkgever. Daarbij komt dat de functie van de werknemer inmiddels was gewijzigd, waardoor er volgens de kantonrechter een onderscheid gemaakt kan worden tussen de bestuurders- en werknemerstaken van de werknemer.

Voor zover er al sprake zou zijn van onsplitsbare rechtsverhoudingen, oordeelt de kantonrechter dat een van de uitzonderingsgronden genoemd in de 15-april-arresten zich hier voordoet, namelijk dat partijen afwijkende afspraken hebben gemaakt over de beëindiging van de arbeidsovereenkomst.

Volgens de kantonrechter is het dan ook aannemelijk dat de bodemrechter zal oordelen dat de arbeidsovereenkomst voortduurt en wijst de vordering van de werknemer tot loondoorbetaling en wedertewerkstelling toe.

Gevolgen voor de praktijk

Deze uitspraak benadrukt niet alleen het belang van het zorgvuldig vaststellen met welke entiteit gecontracteerd wordt, maar ook het zorgvuldig nemen van juridische stappen in het kader van een ontslag van een statutair bestuurder. Let er bij een ontslag van een statutair bestuurder op dat je als werkgever kan aantonen dat de arbeidsovereenkomst onlosmakelijk is verbonden met de rol van de bestuurder, als ook de arbeidsovereenkomst moet worden beëindigd. In de praktijk zien wij dat dit regelmatig niet goed gaat.

Er is dus oplettendheid vereist bij het opstellen van arbeidsovereenkomsten en bij ontslagprocedures. Indien onduidelijkheid bestaat over de afspraken omtrent de beëindiging van de arbeidsovereenkomst, komt dit immers voor rekening en risico van de werkgever.

LOYR volgt de ontwikkelingen op de voet en zal u hierover blijven informeren.

Voor vragen over het ondernemingsrecht of over het arbeidsrecht kunt u contact opnemen met mr. Zabih Etemadi, specialist in ondernemingsrecht, via etemadi@loyr.nl of met mr. Babs Dubois, specialist in arbeidsrecht, via dubois@loyr.nl.